Krygowski Kazimierz 

 Kazimierz Michał Maria  – junior, wnuk Antoniego Krygowskiego (dyrektora gimnazjum w Wadowicach) i syn Kazimierza Krygowskiego. Urodził się dnia  4.08.1891 we Lwowie,  zm. ? w Wejherowie), w roku 1909 ukończył we Lwowie Gimnazjum V, a w roku 1913 ukończył wydział prawa na lwowskim uniwersytecie, gdzie złożył 3 obowiązujące egzaminy prawnicze.  Od roku 1914 brał udział w I wojnie światowej. W armii austriackiej osiągnął stopień porucznika artylerii,  brał udział w wojnie przeciwko Ukraińcom i w obronie Lwowa. W roku 1919 został mianowany kapitanem wojsk polskich. Służył w wojsku polskim do grudnia roku 1920.

W dniu 11.01.1921 roku w ormiańsko-katolickiej katedrze we Lwowie poślubił Marię Romanę ze Śniatynia, córkę Leona Teodorowicza i Marii z d. Cieńskiej (urodzoną 27.02.1902), krewną arcybiskupa obrządku ormiańskiego - ks. dr Józefa Teodorowicza. Zaraz po ślubie wstąpił na praktykę do notariusza Zawadzkiego we Lwowie. W lutym roku 1922 wstąpił na aplikację sądową w Toruniu, którą ukończył w listopadzie roku 1924. Złożył wtedy egzamin sędziowski w Sądzie Apelacyjnym w Poznaniu, miesiąc po egzaminie wystąpił z Sądu i z początkiem roku 1925 otworzył kancelarię adwokacką w Kartuzach. Po nominacji w marcu tego samego roku został notariuszem, od kwietnia roku 1925 zaczął praktykę notarialną. Po rozdziale adwokatury od notariatu od 1 stycznia 1934 roku pracował już tylko jako notariusz aż do roku 1939. W Kartuzach mieszkał przy ul. Kościuszki 17.

W dniu 24 sierpnia roku 1939 został zmobilizowany jako kapitan artylerii Wojsk Polskich i przydzielony do Marynarki Wojennej do obrony Wybrzeża. Dowodził artylerią nadbrzeżną na Helu. Była to bateria na helskim molo w porcie rybackim. Już 3 września samoloty niemieckie zatopiły kanonierkę polską Gen. Haller i zdemolowały 2 armaty przeciwdesantowe 75 mm na końcu mola. Dnia 2 października załoga Helu poddała się. Kazimierz został wzięty do niemieckiej niewoli (numer jeniecki – 394 i 395). Przebywał w kilku obozach: Oflag X B Nienburg, Oflag XVIII C Spittal i Oflag II C Woldenberg   (obecnie Dobiegniew w woj. Lubuskim na trasie kolejowej Poznań – Szczecin) aż do końca stycznia roku 1945, czyli wyzwolenia  obozu w Woldenbergu przez Armię Czerwoną. Prawdopodobnie jego towarzyszem niedoli był Jerzy Młodziejowski, który był również uwięziony w tym Oflagu (geograf, taternik, krajoznawca, skrzypek i altowiolista, kompozytor, dyrygent chórów, orkiestr symfonicznych i innych, krytyk muzyczny, publicysta (sprawy muzycznych, krajoznawczych i ochrony przyrody), prelegent w radiu i telewizji. We wspomnianym wyżej Oflagu prowadził złożoną z jeńców orkiestrę symfoniczną i chór męski).

W lutym tegoż roku wrócił do Kartuz. Po wojnie, pozbawiony wszelkich środków materialnych koniecznych do otwarcia biura notarialnego, zastał swoje mieszkanie ogołocone przez Niemców i zajęte przez obce rodziny.

Żona Maria została w trakcie aneksji sowieckiej w 1939 wywieziona wraz z dziećmi na Syberię. Straciła tam syna Zbigniewa, który umarł w wieku 12 lat na skutek choroby. Z Armią Andersena poprzez Persję wydostała się wraz z córką Ewą do Anglii, gdzie została na stałe.

Kazimierz przebywał na wsi oczekując odpowiedniej pory do otwarcia biura. Dnia 12.09.1945 wrócił do pracy jako notariusz w Kartuzach, gdzie wtedy mieszkał przy Rynku 3. W dniu 6.12.1945 r. przywrócono mu posiadłość nieruchomości przy ul. Zakopiańskiej 21 „Chylonia” w Gdyni.

W dniu 31.07.1946 został powołany do pełnienia obowiązków sędziego Sądu Okręgowego w Gdyni i  oddelegowany do pełnienia obowiązków sędziego Sądu Grodzkiego i notariusza w Kartuzach. W dniu 12.06.1947 został oddelegowany do pełnienia obowiązków sędziego Sądu Grodzkiego i notariusza w Wejherowie.

W dniu 04.03.1948 żona, która przebywała już na stałe w Anglii, wniosła pozew o rozwód z Kazimierzem, z powodu długotrwałej rozłąki stron, spowodowanej ostatnią wojną. 26.05.1948 orzeczono rozwód i przyznano byłej żonie prawo do zachowania nazwiska „Krygowska”.

W dniu 28.07.1949 został mianowany notariuszem w Wejherowie, mieszkał tam przy ul. Sobieskiego 304, później przy ul. Nanieckiej 1. Od dnia 1.01.1952 roku pracował jako kierownik Państwowego Biura Notarialnego  w Wejherowie. Po przejściu na emeryturę dnia 31.07.1966, był już schorowanym człowiekiem.

Ożenił się drugi raz. W papierach z roku 1952 figurował jako rozwiedziony, ale w aktach z roku 1962 roku był rejestrowany jako żonaty. Wypadałoby poszukać w księgach ślubów Wejherowa datę II ślubu Kazimierza. Czy miał dzieci z tego związku?

Kazimierz i Maria mieli dwoje dzieci: Ewę i Zbigniewa.

Zmarł w Wejherowie, ale nie znamy ani daty jego zgonu ani miejsca jego pochówku.

      Kazimierz Krygowski był bardzo cenionym prawnikiem, posiadającym dobrą znajomosć przepisów, człowiekiem o dużej inteligencji, uczciwym, zrównoważonym, sumiennym, w pracy bardzo wydajnym. Brał czynny udział na zebraniach i akcjach zbiórkowych zorganizowanych przez Opiekę Społeczną. 

 

Źródła:

Akta z Achiwum Państwowego w Gdyni i Sądu Okręgowego w Gdańsku  ,

Listy transportowe sporządzone w obozach przenoszenia jeńców między obozami, o sygnaturach: WASt Oflag XVIII C (lista 2 i 3),  WASt Oflag II C (lista 80a) – przysłane przez Centralne Muzeum Jeńców Wojennych w Łambinowicach-Opolu, ul. Minorytów 3, 45-017 Opole;

Informacje z Muzeum Obrony Wybrzeża w Helu;
zbiory rodzinne

Dalsze działania:

  1. informacje o załodze baterii, którą dowodził Kazimierz Krygowski, przebiegu walk oraz o pobytach w obozach
  2. zestawy personalne dla tych baterii czy oddziałów przeciwdesantowych – gdzie możne je znaleźć?
  3. Czy w MON albo w archiwach wojskowych można kontynuować poszukiwania?
  4. Czy istnieją książkowe wspomnienia  byłych jeńców, którzy znali Kazimierza?
  5. Gdzie jeszcze można szukać? W aktach związków kombatanckich? a może np. w Związku Waldenberczykow (oflag w Dobiegniewie) - tam Kazimierz spędził prawie całą II wojnę światową.
  6. Podobno jego towarzyszem niedoli był Jerzy Młodziejowski – więc może w jego dokumentach, listach będzie wzmianka o Kazimierzu
  7. Muzeum jeńców Wojennych w Opolu przysłało mail z następującą poradą: Jednocześnie informuję, że w tej sprawie może Pani zwrócić się również do Polskiego Czerwonego Krzyża, ul. Mokotowska 14, 00-950 Warszawa oraz do Międzynarodowego Komitetu Czerwonego Krzyża: International Committee of the Red Cross, CH-1202 Geneve, 19 avenue de la Paix.